BBC News, Кыргыз КызMATы - Башталгыч бет
Top Story – Kyrgyz
Оккупациялык бийликтин референдуму: Россия жеңишин билдирүүдө
Украинанын Россия басып алган төрт регионунда бир апта мурда башталган референдумдар аяктады — андагы добуштарды Москва жаңы аймактарды аннекциялап алуу үчүн колдонгон жатат.
Тема боюнча башка макалалар
Жапониянын мурдагы премьер-министри Синдзо Абе акыркы сапарга узатылды
27-сентябрда Жапониянын мурдагы премьер-министри Синдзо Абени акыркы сапарга узатуу аземи өттү. Мамлекеттик иш-чара Токиодогу “Ниппон Будокан” белгилүү спорт жана концерттик аренасында болду. Ага 4 300 киши чакырылганы кабарланды - анын 700дөн ашууну чет өлкөлүк коноктор.
Түркиядагы Көчмөндөр оюндары: күчтүү билектер жана тилектер
Түркиянын Изник шаарында IV Бүткүл дүйнөлүк көчмөндөр оюндары башталаарына саналуу гана сааттар калды. Түркиялыктар кыргыздардай эл аралык деңгээлде өткөрө алышаар бекен деп дүйнө коомчулугу кулагын түрүп турган учуру...
Кытай лидеринин тилин тапкан Токаев
14-сентябрда Си Цзиньпиндин Казакстанга болгон мамлекеттик сапары карыды. Казак президенти Касым-Жоомарт Токаев Кытай лидерин мамлекеттик эң жогорку сыйлык “Алтын Кыран” ордени менен сыйлап узатты.
Иранда Ислам ыңкылабына чейин мини юбка, кыска шым кийген аялдар деле болгон
Ирандык аялдар көчөдө хижабсыз (жоолуксуз) жүрүп, либералдуу кийимдерди, анын ичинде мини-юбкаларды жана тизеге жетпеген кыска шымдарды эркин кийе алган кезең деле болгон. Бирок денесин жаап-жашырууну жана эскичил усулда кийинүүнү улантууну ылайык көргөн көптөгөн аялдар да бар болчу.
Баткендеги кол салуу: “үйлөрүбүз өрттөлүп, мүлктөрүбүз тонолду”
Баткендеги кыргыз-тажик чек арасындагы кол салуунын материалдык чыгымы болжол менен 1,5 миллард сомду түздү. Бирок бул сумма дагы эселеп көбөйүшү мүмкүн. Өкмөттүк комиссия чек арада өрттөлгөн турак-жай жана инфраструктураларды эсебин дагы деле тактоодо.
Россия мобилизацияга кары-жаш дебей баарын чакырдыбы?
Кремль Украинада согушуп жаткан орус армиясынын катарын толуктоо үчүн башталган мобилизациянын жүрүшүндө каталар кетип жатканын моюнга алды. Жер-жерлерде бөрк ал десе баш алган военкоматтар, жергиликтүү бийликтер эч кандай аскердик тажрыйбасы жок, жашы бир топко барып калган адамдарды деле карабай, тактабай аскерге алып кетип жатканы көп айтылууда.
Иран: демонстранттарга каршы полиция ок атууда
Бийликтин эскертүүсүнө карабай, Махса Амининин өлүмүнөн кийин ирандыктар онунчу түнү катары менен демонстрацияга чыгышты. Полиция менен кагылышууда 41 адам каза тапты.
Манасчыларды чууга салган Гиннес китеби
Түркиянын Бурса шаарында өтүп жаткан “Манас жумалыгы” аттуу иш-чаранын алкагында Рыспай Исаков узак мөөнөткө манас айтып, Гиннес рекорддор китебине кирүүгө аракет кылууда. Анын манас айтып жаткан учурдагы видеосу соцтармакка тарап, талкуу жаратты.
Михаил Горбачевдун Борбор Азиядагы "перестройкасы"
Горбачев бийликке келиши менен эки жылдан ашуун убакыт аралыгында, 1985-жылдын ноябрынан 1988-жылдын январына чейин, Борбор Азиядагы совет республикаларынын бардык беш жетекчиси алмашты. Айрымдары ачык эле коррупциялык иштерге айыпталган, башкалар бир топ бүдөмүк жагдайларда кызматтарынан кеткен.
"Баарын жасайм, бирок фронтко барбайм”. Россияда мобилизациянын биринчи күнү кандай өттү?
Аскердик тажрыйбасы жок аспиранттарга жана каршылык көрсөткөндөргө келген чакыруулар, 200 миң рублга кымбаттаган билеттер, көз жаш жана эс алдыруучу дарылар – бул россиялыктарга мобилизация жарыяланган биринчи күнү орун алган нерселер болду.
Валентина Чупик: Мигранттарга жакын арада Орусиядан чыгып кеткиле деп кеңеш берет элем
Орус президенти Владимир Путин жарым-жартылай мобилизация жарыялагандан кийин Орусияда иштеген борбор азиялык мигранттар, анын ичинде кыргыздар да согушка айдалабы деген суроо турат. Би-Би-Си бул тууралуу Арменияда турган укук коргоочу Валентина Чупик менен маектешип, орус бийлигинин мобилизация жарыялаганы эмнеден кабар берет деп сурадык.
“Бул аңчылык сыяктуу”. Иран полициясынын кызматкери кармалган Махса Амини тууралуу айтып берди
Тегеранда башталган нааразылык акциялары буга чейин Ирандын ондогон шаарларына жайылып, барган сайын катаал болуп баратат. Акциялардагы зомбулуктан кеминде 17 адам, анын ичинде бир полиция кызматкери каза болгону кабарланууда. Бул акыркы жылдардагы эң ири толкундоолор болуп эсептелет. Бийлик көптөгөн аймактарда интернетти жаап же чектеп койду.
Россиядагы мобилизация: кыргыз мигранттары эмне болот?
Путин жарыялаган мобилизация, орус мыйзамдарындагы жаңы өзгөрүүлөр кыргыз мигранттарына кандай таасирин бериши мүмкүн экенин сурап Би-Би-Си Москвада мигранттар менен тыгыз иш алып барган юрист Гулиза Акматсияевага кайрылды.
“Путиндин өзүн окопко”: Россияда мобилизацияга каршы акциялар өттү
Россияда жарым мобилизация жарыялангандан кийин оппозициялык жана согушка каршы кыймылдар каршылык акциясына чыгууга чакырышты. Бул Россия Украинага басып киргенден берки согушка каршы өткөрүлгөн биринчи чоң акция болуп калды.
Путин Россияда жарым-жартылай мобилизация жарыялады
Россиянын президенти Владимир Путин телекайрылуу менен чыгып сүйлөп, Россияда жарым мобилизация жарыялады. Ал жарлыкка кол койгонун билдирди. Мобилизация жөнүндө чечим шаршембиден баштап иштей баштайт.
Шанхай Кызматташтык Уюму: абалы жана келечеги
Өзбекстандын Самарканд шаарында Шанхай Кызматташтык Уюмуна (ШКУ) мүчө мамлекет башчыларынын кезектеги саммити өттү. Кыргыз коомунда анын эбак эле бекитилген күн тартиби унутта калып, чек арадагы кандуу конфликттен улам сын, талаш күчөдү. "Кандай жыйын болбосун ок атылды деген кабар жеткенде дароо ошол маселе каралышы керек болчу дегендер менен катар эле, күн тартибин буза алышмак эмес. Ошого карабай саммитин аянтчасында эки президент жолукту го" деп тартышып жатышат.
Бизге тышкы дүйнөнүн колдоосу өтө керек
Кыргыз Президенти Садыр Жапаров Бириккен Улуттар Уюмунун Башкы Ассамблеясынын 77-сессиясына катышканы Нью-Йоркто жүрөт. Күтүүсүз эмес. Мурда бара турганы кабарланган.
Баткен: Түн тынч өттү, эч кандай терс окуялар катталган жок
14-сентябрда Баткен районунун Булак-Башы, Как-Сай Паскы-Арык тилкелеринде Кыргызстан жана Тажикстандын чек арачыларынын ортосунда ок атышуу болду. Анын кесепетинен Кыргызстандын эки чек арачысы, мындан сырткары үч жай тургун жарадар болду. Тажик тарап эки аскерин жоготту жана 11 киши жарадар болду.
“Кумтөр” чыры: Теңиз Бөлтүрүк эмнени ачыктагысы келет?
“Кумтөр” жабык ишканасындагы коррупция боюнча козголгон кылмыш иштеринин алкагында мурдагы тышкы башкаруучу Теңиз Бөлтүрүк кармалды. Теңиз Бөлтүрүк - президент Садыр Жапаровдун эң ишенимдүү адамдарынын бири эле.
Өзбекстан — Кыргызстан — Кытай темир жолу жөнүндө макулдашууга кол коюлду
ШКУнун Самарканддагы саммитинин аянтчасында “Өзбекстан-Кыргызстан-Кытай” темир жолунун Кыргызстан аймагындагы тилкесинин курулуш долбоору боюнча кызматташуу жөнүндө макулдашууга кол коюлду.
Баткен: "тажик тараптын көздөгөнү Ворухка жол ачуу"
Лейлек районун мурунку акими Баймурат Бекмуратов Би-Би-Сиге кыргыз-тажик чек арасындагы соңку кырдаал боюнча комментарий берип, Тажикстан тараптын бейпил тургундарга ок атуусун Кыргызстанга карата агрессия деп мүнөздөдү.
Баткен: Бул атайын даярдалган кол салууга окшоп турат. Токон Мамытовдун маеги
Кыргызстандын мурдагы вице-премьер-министри Токон Мамытов Би-Би-Сиге бул окуя Самаркандда ШКУнун саммитинде, региондогу мамлекеттердин лидерлери жолуккан учурда болуп жатканын баса белгиледи.
Тажик эксперти: Чек арада оор курал менен маселе чечкидей эки өлкөнүн чоң экономикасы жок
Кыргыз-тажик чек арасында абал курчуп, эки тарап абалдын чыңалып кетишине бири-бирин айыптап жатат. Би-Би-Си Кыргыз кызматы Тажикстандын саясат талдоочуларынын улуттук ассоциациясынын төрагасы Абдугани Мамадазимовду кепке тартты.
Кыргыз-тажик чек арасы: маалыматтык тиреш күчөдү
Кыргыз-тажик чек арасындагы кандуу окуялар үчүн тараптар бирин-бири айыптоодо. Ал арада фейк маалыматтар жана аккаунттар интернеттке жайнап, маалыматтардын аныктыгы, тактыгы тууралуу маселе күн тартибине чыкты.
"Алдын ала пландалган куралдуу агрессия". Кыргызстан Тажикстанды айыптады
Кыргызстандын Тышкы иштер министрлиги билдирүү жасап, Тажикстандын чек арадагы аракеттерин "Кыргызстанга алдын ала даярдалган куралдуу агрессия" деп атады. Чек арадагы кандуу окуяларда курман болгон кыргыз жарандарынын саны 59 адамга жетти, жарадар болгондор 140 миң. 19-сентябрь өлкөдө аза күтүү күнү болуп жарыяланды.
Баткен: чек арада кырдаал турукташууда
Кыргызстандын УКМКсына караштуу Чек ара кызматы 20-сентябрь, саат 8:00ге карата кыргыз-тажик чек арасынын бардык периметринде кырдаал туруктуу экенин жана түн тынч өткөнүн билдирди. Буга чейин Тажик тарап туткунга алган төрт кыргыз аскери бошотулду. Бул тууралуу УКМКнын төрагасы Камчыбек Ташиев өзү 19-сентябрдын кечинде билдирди.
Путин менен Си Цзиньпин Самаркандда эмнени сүйлөшөт?
Өзбекстандын Самарканд шаарындагы ШКУнун саммитинде Россия менен Кытайдын президенттери Украинада согуш башталгандан бери биринчи ирет жолугушууда.
Бүгүн Елизавета доорунун эшиги жабылат
Бүгүн эки мүнөткө барабандардын согулушу токтоп, чоорчулар жымжырт болуп, Королева менен коштошуу аягына чыгат.
Рахмондун атагы менен чатагы
Тажикстандын президенти отуз жылдан бери тактан түшпөй, оппозициянын ойронун чыгарып келаткан диктатор катары белгилүү эле. Кыргызстанга эки жыл катары менен кол салуудан кийин ал эми БУУнун трибунасына чейин сындалып, дагы бир жаман атка конууда.
Украинанын контрчабуулу Путинди канчалык кыжаалат кылды?
Башкалар эле эмес, мамлекеттик телеканалдар дагы оор апта жөнүндө айтып жатканда, фронттогу кырдаал Путинди канчалык тынчсызданырып жатат деп суроо бергендер көп.
"Россияны жеңсе болот". Украиндердин Харьковдогу контр чабуулу
Украинанын аскер күчтөрү алты күнгө созулган контр чабуулда Россия басып алган чоң аймакты, анын ичинде отуздан ашык шаар-кыштактарды бошотту.
Зеленский: "Биз 6000 чарчы км жерди бошотуп алдык".
Украинанын Куралдуу күчтөрү чечкиндүү түрдө контр чабуулга өтүп, бүтүндөй Харьков областын бошотуп алып, орус армиясын ири жеңилүүгө дуушар кылды, деп кабарлады АКШнын Согушту изилдөө институту. Ошол эле учурда Херсон тарапта дагы орус аскери чегинип, техникасын таштап, Днепрдин сол жээгине эвакуация болуп жатканы жөнүндө кабарлар келүүдө.
“Миңге чукул жай тургун каза болгон”. Бошотулган Изюмда эмне болуп жатат?
Жакында украин аскерлери тарабынан бошотулган Харьков облусуна караштуу Изюм шаарынын бийлиги согуш маалында бул аймакта көптөгөн жай тургун набыт болгонун билдирди. Алардын айтымында, согуштук аракеттердин кесепетинен миңге чукул жай тургун өлтүрүлгөн, андан да көбү өз убагында медициналык жардам көрсөтүлбөгөндүктөн каза болгон.
Армян-азербайжан чек арасына ЖККУ миссиясы барат
ЖККУ лидерлери шейшембидеги кезексиз жыйында армян-азербайжан чек арасындагы курчуган кырдаалды карап чыгуу үчүн уюмдун баш катчысы башында турган миссияны жиберүүнү чечти.
Кытай Шинжаңда адамзатка каршы кылмыш кылдыбы? – БУУнун отчету
БУУ көптөн бери күтүлүп жаткан отчетун чыгарып, Кытайды Шинжаң провинциясындагы уйгур жана башка мусулман калктарды кармап-камап, кыйноого салган, “бөрк ал десе баш алган” өкүмзордук саясатка айыптады.
Канат Шабданбаев: Көчмөндөр оюндарынын табиятын өзгөртүп салышпайбы деп кабатырбыз
Түркиянын Изник шаарында кыргыздын тайказан эрежеси менен көк бөрү жана казактардын көк- пары делген улак тартыш боюнча эки мелдеш болгону турат. Бирок тайказан менен өтө турган көк-бөрү көрсөтмөлүү оюн катары көрүүчүлөргө гана тартууланып, жадыбалга кошулбай, медалдык зачетко кирбейт деген сөздөр айтылып келет.
Ар кандай уюмдан аракет кылсак гана майнап чыгат
Мындан 21 жыл мурда түзүлгөн Шанхай кызматташтык уюмдун кезектеги саммити бул ирет Самарканда 15-сентябрда өтөт. Өзбекстан бул саммитке катуу даярданууда. 2020-жылы эле президент Мирзиеев жарлык чыгарып, Самарканды босогосунан тартып төрүнө чейин көркүн чыгарууну, байыркы шаардын инфраструктурасын түгөл оңдоп, жаңыртууну буюрган.
Операция, жаракат, сыноолор... Акжол ашкан ашуулар. Мейрамбек Ахмедовдун маеги...
Акжол Махмудов, Жоломан Шаршенбеков баштаган балбандардын ийгилиги бүтүндөй Кыргызстанды кубанычка бөлөп турган чагы. Далысы жере тие элек, жыгылуу эмне биле элек, бет келгенин көмөлөткөн Акжол азыркы ийгилигине жан сыздаткан оорууга, сыноолорго, жаракаттарга карабай алышып жүрүп жетти. Анын эң негизги машыктыруучусу Мейрамбек Ахмедов менен ынак мамилеси да өзгөчө сөз кылууга арзыйт. Атактуу машыктыруучу Канат Бегалиевди да таптаган. Би-Би-Си Мейрамбек Ахмедов менен кенен маек курган. Азыр анын бир бөлугун сунуштайбыз.
Ханыша Елизавета II’нин өмүрү сүрөттөрдө
Ханыша Елизавета II’нин бүткүл өмүрү элдин көңүл чордонунда болгон. Биз Улуу Британияны эң узак башкарган монархтын доорун - төрөлгөндөн тартып, акыркы күндөрүнө чейин сүрөттөр менен көрсөтүп беребиз.
2022: Аптап жана кургакчылыктын жылы
Быйыл дүйнөдө соңку ондогон жылдардагы эң катаал кургакчылык катталып, айрым рекорддор жаңылууда.
Тайванга сапардын бизге сабагы чоң. Билип кылса – позиция, билбей кылса – трагедия
Тайван Кытай үчүн өтө талылуу маселе. Тайван аралы улам бир мамлекеттин курамында болуп келген аймак. Так ошол Тайванга барып "тактыдан тайыган" кыргыз парламентинин депутаттары да бар.
Беш өлкө, беш тамак: азык-түлүк каатчылыгын ким кантип жеңип жатат
Дүйнөдө тамак-аш кымбаттап, кээ бир жерде каатчылык да болуп жатат. Бардык жерде адамдар жаңы шартка ылайыкташууда, бул демек алар күнүгө жеген тамагында өзгөрүү болуп жатат дегендик.
Кытайдын калкы кескин азайып, бийлик абортко чектөө киргизди
Кытайдын Саламаттыкты сактоо боюнча улуттук комиссиясы өлкөдө төрөлгөндөр тездик менен азайып жаткандыктан, аялдарга аборт кылууга жарым-жартылай тыюу салынганын жарыялады. Активисттер менен укук коргоочулар мындай чектөө миллиондогон аялдарга зыян келтирет деп эсептешет.
Канатына карабай жем болду. Сулөсүндүн фламингого аңчылыгы…
Табиятты чагылдырган дүйнөлүк фотографтардын фото сынагы аяктады. “Фото мергендер” укмуш көз ирмемдерди тарткан экен. Биз алардын арасына Кыргызстанда тартылган айрым фотолорду да тиркеп койдук. Ал аркылуу табияттын кооздгун сиз да бир байкап, өзуңуз дагы салыштырып көрүңүз.
Гепатит Б менен жашоо кандай?
Гепатит - бул боор сезгенүүсүн түшүндүргөн жалпыланган термин. Гепатиттин эң кеңири таралган “A” (постсоветтик өлкөлөрдө “Боткин оорусу” деп белгилүү ), “B”, “C”, “D” жана “E” деп аталган түрлөрү өзгөчө вирустук инфекциялардан улам пайда болот.
Коронавирус
Кайрадан ковид: жөтөл жана тамак оору. Вирус болушу мүмкүн
Кыргызстанда дагы ковидге кабылгандардын саны кайрадан көбөйгөнү айтылууда. 16-июлда вирус жуктуруп алгандардын саны 91ге жетти. Буга чейин жуктуруп алгандардын саны азайып, эсеп дээрлик жарыяланбай деле калган. Өткөн аптада коронавирус диагнозу коюлган 17 500 британиялыкты сурамжылоонун негизинде, оорунун негизги белгилери тамак оору жана жөтөл экендиги белгилүү болду.
Омикрондун жаңы варианты жөнүндө эмнелерди билебиз?
Учурда дүйнө жүзү боюнча катталган инфекциянын дээрлик жарымынан өтө жугуштуу омикрон варианты чыгууда. Омикрондун BA.2 субварианты мурдагыларга караганда жугуштуураак экени айтылууда, бирок анын таасири катуу болору жөнүндө азырынча жетиштүү маалыматтар жок.
Видео, "Сапар": Камбоджия: Кудайларды кайтаруу, Узактыгы 30,00
Камбоджия таланып кеткен байыркы эстеликтерин дүйнөлүк музейлерден талап кылууда. Кыргызстанда тарых экспанаттары кантип сакталат?
Видео, "Cапар": Талибан бийлигине бир жыл. Эмне өзгөрдү?, Узактыгы 30,00
Талибан жетекчилиги алдында өлкөдө экономикалык кырдаал курчуду. Ал эми талибан келгени Афганистандын Борбор Азия менен алакасы кандай өзгөрдү?
Видео, "Сапар": Англис фермаларында иштеген кыргыздар, Узактыгы 30,00
Кыргыз жарандары биринчи жолу Британиядагы сезондук айыл чарба жумуштарына келип жатышат. Буга чейин алар Орусия аркылуу келишсе, май айынан тартып Кыргызстан аркылуу келе башташкан. Биз Англиядагы фермаларда иштеген кыргыздардын жумуш, жашоо шарты менен кеңири таанышып келдик.
Видео, “Сапар”: Мектептин тиреги - кесипкөй мугалим, Узактыгы 30,00
Кыргызстан эгемендик алган отуз жылда сапаттуу жана жеткиликтүү билим берүү тармагын кура алдыбы? Сонку жылдары мугалимдердин кесипкөйлүгү төмөндөп, кадыр-баркы түшүп кеткени коомчулукту кабатыр кылууда.
Видео, "Сапар": Улутчулдук маселеси, Узактыгы 30,00
"Чурка", "баран", "национал", "чёрные"... "жүнбаш", "сарт", "маймыл", көк бөрүнү - "аборигендердин оюу" дегенди ж.б.у.с. - уксаңыздар керек?
"Би-Би-Си дүрбүсүндө"
Би-Би-Си Кыргыз кызматынын подкаст уктуруулары
Би-Би-Си ТВ жаңылыктары
Би-Би-Си ТВ жаңылыктары
Би-Би-Си Кыргыз кызматынын эл аралык жаңылыктарын көрүңүз.